Такая думка прагучала падчас круглага стала «Роля iнфармацыйных тэхналогiй у захаваннi i папулярызацыi беларускай мовы», якi прайшоў у Выдавецкiм доме «Звязда».
Намеснiк дырэктара Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы i лiтаратуры НАН Беларусi Аляксандр Лукашанец упэўнены: ад таго, наколькі паўнавартасна беларуская мова будзе прадстаўлена ў кіберпрасторы – і ва ўнутрынацыянальнай, і ў сусветнай, – наколькі будзе забяспечана яе пашырэнне, будуць залежаць і адносіны да беларускай мовы ў іншай камунікатыўнай прасторы – у жывых зносінах паміж людзьмі.
«У нас многае ўпіраецца ў дзяржаўнае двухмоўе, і гаварыць трэба яшчэ і пра тое, каб беларуская мова была прадстаўлена ў інтэрнэце нароўні з рускай», – падкрэсліў ён.
Акадэмік паведаміў, што на міжнароднай канферэнцыі «Захаванне моў народаў свету і развіццё моўнай разнастайнасці ў кіберпрасторы», якая праходзіла летась у Якуцку, было прадстаўлена даследаванне венгерскага лінгвіста Андраша Карная «Лічбавая смерць моў». У ім сказана пра тое, што толькі чатыры працэнты з усіх існуючых жывых моў у свеце ёсць ў інтэрнэце.
«Гэтыя мовы ён дзеліць на тры групы: вельмі шырока прадстаўленыя, дастаткова шырока прадстаўленыя і вельмі мала прадстаўленыя. Беларуская мова, паводле Карная, адносіцца да другой групы», – праінфармаваў навукоўца. Гэта значыць, што беларускамоўнага кантэнту ў Сеціве шмат і ён інтэнсіўна папаўняецца. Бо інтэрнэт-прастора – гэта не толькі афіцыйныя парталы, але і блогі, і сацыяльныя сеткі. «Гэта добра, што беларускамоўныя матэрыялы разнапланавыя, і мова сацыяльных сетак жывая і запатрабаваная. Але кантэнт павінен папаўняцца не толькі стыхійна, але і мэтанакіравана, каб гэта былі змястоўныя, інфарматыўныя тэксты і матэрыялы», – упэўнены Аляксандр Лукашанец.
Кандыдат філалагічных навук, дырэктар Інстытута мовазнаўства імя Якуба Коласа Ігар Капылоў дадаў, што, паводле Карная, рэальнае знікненне пагражае тым мовам, якія страчваюць сваю асноўную функцыю – камунікатыўную.
«Тут, калі гаварыць пра нашу мову, – праблема даволі сур’ёзная. Яшчэ адзін крытэрый – прэстыжнасць у маладога пакалення. Моладзь стала цікавіцца мовай больш, у тым ліку і дзякуючы віртуальнай прасторы, дзе па-беларуску можна свабодна камунікаваць і знаходзіць патрэбную інфармацыю», – адзначыў ён.
Яшчэ адзін з крытэрыяў Карная – узровень прадстаўленасці ў інтэрнэт-прасторы і наяўнасць «Вікіпедыі» на нацыянальнай мове. «У апошнім наша мова ледзь не наперадзе ва ўсіх – у нас ажно два варыянты «Вікіпедыі» – у афіцыйным правапісе і на «тарашкевіцы». У нас ёсць вялікі віртуальны кнігазбор «Беларуская палічка» (knihi.com), дзе прадстаўлены тысячы кніг – ад мастацкай літаратуры да вучэбных Беларуская мова прадстаўлена і ў сацыяльных сетках. З аднаго боку, для развіцця мовы гэта добра – з’яўляюцца новыя словы, новы маладзёжны слэнг, з іншага – у гэтым асяроддзі няма ніякіх аўтарытэтаў, нярэдка напісанне наўмысна скажаецца, разбураюцца нормы правапісу і маўлення», – выказаў сваю думку Ігар Капылоў.
Па інфармацыі газеты «Звязда», 19 лютага 2020 г.
